Oktober 2021 - Wie gaat zorgen voor oplossing tussen thuiszorg en verpleeghuiszorg?

De Nederlandse ouderenzorg staat voor een enorme uitdaging. De komende 20 à 30 jaar zal door de demografische ontwikkelingen de vraag naar alle soorten zorg voor deze groep fors stijgen. De behoefte voor investeringen in 20-40.000 extra verpleeghuisplaatsen met een investeringsoppgave van zo’n €4 à 5 miljard in nieuwe fysieke locaties is inmiddels bekend. Er wordt ook hard gewerkt aan oplossingen om de toestroom van ouderen naar verpleeghuizen te beperken door ouderen zo lang mogelijk in hun bestaande woning laten wonen. Hoofdelementen hier zijn een combinatie van preventie, verbeterde thuiszorg en toepassing van technologie die ouderen ondersteunt bij zelfstandig wonen.

Een probleem dat op dit moment minder wordt gezien is wat te doen met een grote groep ouderen die niet kan of wil blijven wonen in hun bestaande woning maar niet terecht kunnen of willen in een intramuraal verpleeghuis.  De reden dat ze niet willen of kunnen blijven in hun bestaande woning zijn talrijk. Denk aan fysieke beperkingen, het onderhoud van een groot huis en tuin, trappen, en, niet te vergeten, de toenemende eenzaamheid. Voor deze groep is een tussenoplossing nodig.

Vroeger hadden we hiervoor in Nederland een goed concept, namelijk de verzorgingshuizen. Een vergelijkbaar woonaanbod (vaak onder de naam “senior living”) is in landen om ons heen, zoals Duitsland, Frankrijke en Engeland, nog in ruime mate aanwezig. De exacte vorm verschilt, maar een aantal kenmerken zijn in meer of mindere mate steeds aanwezig:

• Aantrekkelijke locatie met focus op de behoeften van (zelfstandige) ouderen
• Meestal in de vorm van huurwoningen
• Wooneenheden zijn levensloopbestendig: één verdieping, toegang met lift, geen drempels, genoeg ruimte voor rolstoelgebruikers, klaar voor domotica-oplossingen, etc.
• Er is een aanbod van diensten dat verder gaat dan alleen “wonen”, zoals gemeenschappelijke ruimtes, alarmering, receptiefunctie, schoonmaak, klein technisch onderhoud en zorgdiensten

Op dit moment richt slechts een beperkt aantal aanbieders in Nederland zich specifiek op dit aanbod. Dit aanbod is echter niet genoeg om aan de huidige en zeker niet aan de verwachte vraag te kunnen voldoen.

De vraag is nu welke partijen gaan zorgen voor voldoende passend woonaanbod voor deze doelgroep? De traditionele aanbieders van ouderenzorg hebben het aanbod van verzorgingshuizen juist, al dan niet onder druk van de zorgkantoren, afgebouwd. Over het algemeen ligt de focus van deze organisaties momenteel op de verpleeghuiszorg en, voor zover mogelijk, uitbreiden van de capaciteit. Aanbieders van thuiszorg willen of kunnen de omvangrijke investeringen in vastgoed niet doen. De verantwoordelijkheid voor vastgoed en wooncontracten past niet bij hun strategie en expertise. Nieuwe (commerciële) aanbieders zien vaak wel een mogelijke markt, maar hebben niet de schaal om grote investeringen te doen. Kortom, een oplossing voor een groot maatschappelijk vraagstuk dreigt te stranden door bestaande structuren in de ouderenzorg in Nederland.

Dat vraagt om een breder perspectief en vooral een benadering van internationaal perspectief. Momenteel werk ik samen met een internationale partij die graag wil investeren in vastgoed voor deze doelgroep. We geloven dat de oplossing tot stand komt door samenwerking tussen verschillende partijen (vastgoed, dienstverleners, zorg, etc.) die samen een optimaal aanbod gaan leveren. Dat vraagt om aanpassing aan lokale eisen en omstandigheden en maatwerk als het gaat het te leveren dienstenpakket. Vaak zal dat zijn in de vorm van een lokaal concept waarbij een combinatie van (nieuwe) verpleeghuiscapaciteit en een vorm van “senior living” wordt gerealiseerd.

We willen graag de meningen en ideeën horen van andere partijen. Belangstellenden kunnen contact opnemen met mij opnemen. Ik maak graag een afspraak om ideeën te bespreken en om de internationale interesse voor kansrijke initiatieven toe te lichten.