woensdag, 03 februari 2021

Februari 2021 - Wat is gebeurd met consolidatie in de periode 2014 - 2019?

In de vorige nieuwsbrief heb ik laten zien dat er vrij grote verschillen zijn tussen de mate van consolidatie tussen de verschillende sub-sectoren in de Nederlandse zorgmarkt. Daarbij hebben we onder meer gezien dat de GGZ-sector in 2019 bijna twee keer zo ‘geconsolideerd’ was als de VVT-sector. In deze update wil ik de historische ontwikkeling van consolidatie in de Nederlandse zorgmarkt laten zien. Het bronmateriaal hiervoor zijn de jaarlijkse jaarverslagenanalyses van Intrakoop en Verstegen accountants en adviseurs.

In de onderstaande grafiek zien we het marktaandeel van de tien grootste organisaties in ieder sector in 2014 en in 2019.

Grafiek 1: Aandeel omzet van tien grootste organisaties van totale omzet in sector ( 2014 en 2019)

Feb21g1I

In deze grafiek is te zien dat de VVT-sector ook al in 2014 de laagste consolidatiegraad had en dat deze verder is gezakt in de periode tot 2019. In 2014 lag de consolidatiegraad van de drie andere sectoren redelijk in de buurt van elkaar. Het marktaandeel van de tien grootste organisaties is in de gehandicaptensector redelijk stabiel gebleven. De consolidatiegraad van de ziekenhuissector is gedaald. Dit komt vooral door het toetreden van nieuwe aanbieders in deze sector (met name ZBC’s). In de GGZ-sector zien we dat de 10-grootste organisaties marktaandeel gewonnen hebben in de periode tussen 2014 en 2019.

Hoewel dit verschillende vragen oproept, kiezen we er voor te focussen op de verschillen tussen VVT en GGZ-sector. In de volgende tabel zien we de verschuivingen in marktaandeel tussen verschillende groepen organisaties in de VVT en GGZ-sector.

Tabel 1: Verandering in marktaandeel 2014-2019

Feb21T1

Top-10 is de groep van de grootste organisaties in de sector met een omzet van tussen circa € 200 miljoen en € 1 miljard in 2019. De tweede groep zijn organisaties met een omzet groter dan €100 miljoen (exclusief de 10-grootste). De derde groep zijn organisaties met een omzet tussen €10 miljoen en €100 miljoen. Organisaties met een omzet minder dan €10 miljoen zijn als klein gedefinieerd.

In de VVT-sector zien we dat de 10 grootste organisaties marktaandeel hebben verloren. Ook het marktaandeel van de kleinere zorgorganisaties is gedaald. De grotere organisaties zagen hun marktaandeel groeien. Dit betekent dat er ook in de VVT-sector consolidatie plaatsvindt, maar dat het niet de 10-grootste organisaties zijn die qua marktaandeel verder groeien.

Dit wordt nog duidelijker wanneer we kijken naar de individuele organisaties binnen de top-10. Dan zien we namelijk dat negen van de tien organisaties meer dan 2% marktaandeel verloren. Eén organisatie, namelijk Buurtzorg, heeft in de periode 2014 tot 2019 een omzetgroei van meer dan 55% gerealiseerd. Het marktaandeel is gestegen van 1.6% in 2014  naar 2.2% in 2019.

Vanwege de redenen besproken in de vorige nieuwsbrief (laag complexe activiteiten en de voorkeur van de client voor een oplossing “dicht bij thuis”) heeft de VVT-sector nog steeds een relatief laag niveau van consolidatie. Vastgesteld kan echter worden dat de VVT-sector in beweging is richting een meer geconsolideerde markt.

In de GGZ-sector zien we duidelijk een ander beeld. Het marktaandeel van de top-tien organisaties is sterk gegroeid. Ook de marktaandelen van de categorieën groot en klein zijn gegroeid, maar beperkt. Opvallend is de afname van het marktaandeel van de middelgrote organisaties. Dit ligt in lijn met de eerdere analyse van de jaarverslagen 2019. In de GGZ-sector lijkt behoefte aan grote organisaties die de complexe activiteiten kunnen uitvoeren en grote investeringen kunnen doen, maar daarnaast is de drempel voor toetreding van nieuwe organisaties laag. Bovendien lijkt er ruimte te zijn voor groei voor de kleinere veelal extramuraal georiënteerde GGZ-organisaties. De organisaties in de categorie “te groot voor een servet en te klein zijn voor een tafellaken”  verliezen positie in de markt.

Zowel in de VVT sector als in de GGZ-sector is een vorm van schaalvergroting zichtbaar. De sectorspecifieke kenmerken leveren echter wel verschillende marktverdelingen op. De vraag is wat dit betekent voor de toekomst. Zet de verdeling in de GGZ-sector tussen grote en kleine organisaties door? Wat betekent dit voor de grotere GGZ-organisaties? Zet de schaalvergroting in VVT-sector door ? Zijn er andere krachten en factoren die tot verdere schaalvergroting kunnen leiden? En, wat betekent de corona-crisis voor de schaalgrootte van zorgorganisaties?

Wij vervolgen onze onderzoek. Dat doet we aan de hand van data, maar zeker ook via de gesprekken met bestuurders, financials en investeerders. En, zoals altijd ben ik benieuwd naar uw inzichten, ervaringen én vragen op dit terrein.