Februari 2020 - Waarom moet "zorggeld naar de zorg gaan"?

De laatste tijd is er veel ophef geweest over zogenoemde “zorg-cowboys” die grote winsten maken en hoge salarissen verdienen en dividendbetalingen doen aan zichzelf. Ik vind het werk dat Follow The Money, Pointer en diverse kranten hebben gedaan over het algemeen prima. Zeker Follow The Money schrijft goed en heeft daadwerkelijk een aantal misstanden aan het licht gebracht. 

Ik vind de discussie die ze op gang hebben gebracht ook interessant, maar ik stoor mij aan de focus op de veel gebruikte termen “zorggeld moet naar de zorg gaan" en "winst is slecht".   Betekent dit dat “zorggeld” alleen naar personeel mag gaan? Een groot deel van de ongeveer €80 miljard dat in Nederland naar zorg gaat, gaat niet naar medewerkers, maar gaat naar farmaceuten, leveranciers van apparatuur, aannemers, IT-leveranciers, schoonmakers, banken, etc. Is dit verkeerd en /of mogen deze leveranciers geen winst maken op wat ze leveren aan de zorg?

Het probleem is niet ‘winst’ maar ‘slechte kwaliteit’ en dit moet aangepakt worden. Hoge winstmarges kunnen zeker een signaal zijn van slechte kwaliteit (weinig personeel, laag opgeleid personeel, etc.). In een sector waar 60-70% van de omzet opgaat aan personeelskosten die gedreven worden door volumes is het moeilijk om hoge winstmarges te maken.

Dit betekent echter niet dat “winst” en “dividenden” per definitie besmette begrippen zijn. De zorgsector heeft innovatie en grote investeringen nodig en die gaan nooit gerealiseerd worden door alleen de bestaande (non-profit) organisaties.  Geld, kennis, ervaring en goede ideeën van buiten de traditionele Nederlandse zorgsector zullen nodig zijn. Ik weet uit eigen ervaring dat dit niet gaat komen als ondernemers geen winst mogen maken en dividend op geïnvesteerde geld en tijd mogelijk is.

Stel dat iemand veel tijd en energie gebruikt om een woonconcept voor jonge mensen met autisme te ontwikkelen. Daarbij wordt geïnvesteerd in locaties, IT-systemen en aanloopkosten en dit levert (bewezen) hoge kwaliteit tegen kosten die lager zijn dan de tarieven. Mag er dan geen winst gemaakt worden? Moet het overschot dan terugbetaald worden aan het zorgkantoor? En mag er dan geen dividend uitbetaald worden om de (financiële) investeringen terug te betalen?

Eind december 2019 is door Minister De Jonge een aantal voorstellen gedaan die een einde moeten maken aan de werkwijzen van de “zorg-cowboys”. Voor een internationale partij heb ik een analyse gemaakt van de voorstellen om te zien wat ze betekenen voor een serieuze buitenlandse investeerder / zorgpartij.  Onze gezamenlijke conclusie is dat de gevolgen beperkt zijn. Serieuze organisaties willen immers geld verdienen over langere termijn. En dit zullen zij doen door kwaliteit te leveren. Dus de algemene conclusie is dat strenge(re) regels om kwaliteit te waarborgen zinvol zijn maar een verbod op winst / dividend zal contraproductief zijn.