April 2020 - Wat zijn de lange termijn effecten van Corona?

We maken nu gekke tijden mee en zaken die een paar maanden geleden ondenkbaar waren zijn nu onderdeel van onze “normale” levens in deze Corona tijden. De Nederlandse gezondheidssector zit in het middelpunt van de strijd tegen Corona. De eerste prioriteit van iedereen in de Nederlandse zorgsector moet zijn te helpen (direct of indirect) bij het bestrijden en onder controle krijgen van de Corona crisis.

Dat gezegd, moeten we niet vergeten dat er een toekomst komt waarin dit niet meer de eerste prioriteit zal zijn en we in een “nieuwe normaal” moeten doorgaan. De volgende prioriteit na het bestrijden van Corona zal zijn het wegwerken van het “stuwmeer” van “gewone” zorgverlening die niet uitgevoerd is terwijl de wereld bezig was met Corona (zie white paper van Gupta Strategists voor meer informatie hierover). Veel zorg die nu niet wordt gegeven zal niet in te halen zijn met alle gevolgen voor gezondheid van de patiënten en cliënten (fysiotherapie, tandarts controle, dagbesteding, etc.). Voor andere vormen van zorg zal het belangrijk zijn om de nodige activiteiten zo snel mogelijk uit te voeren. Alles wat nu gedaan kan worden om de omvang van het “stuwmeer” te beperken en/of zo snel mogelijk af te wikkelen, zal veel betekenen voor de gezondheid van patiënten en cliënten en organisatorische/financiële problemen later.

De derde prioriteit moet zijn het goed nadenken over het optimaal acteren in het nieuwe post-Corona tijdsperk dat zal komen. De (permanente) veranderingen die plaats gaan vinden zullen mogelijkheden en bedreigingen geven aan alle sectoren, dus ook de Nederlandse zorgsector. Dit zal voor veel organisaties betekenen dat ze (delen van) hun strategie opnieuw moeten ontwikkelen en in uitvoering zetten.

Het is altijd moeilijk om in de toekomst te kijken, maar een aantal “slimme hoofden” heeft reeds gedachten gevormd van de veranderingen die ze zien aankomen. Hieronder staat een aantal van die veranderingen en mijn gedachten over wat ze gaan betekenen voor Nederlandse zorgorganisaties.

Meer waardering voor de zorgsector en zorg professionals

De waardering voor de zorgsector en zorgprofessionals is waarschijnlijk nooit zo hoog geweest als nu. Veel mensen denken dat dit zo zal blijven. Iedere zorgorganisatie moet denken over hoe ze de ruimte die dit creëert het best kunnen gebruiken om belangrijke doelen te halen. Een ander mogelijk gevolg hiervan is dat er druk komt om salarissen en werkomstandigheden te verbeteren in de zorgsector. Zeker wanneer dit niet direct wordt vertaald in hogere tarieven moeten organisaties goed nadenken over hoe hier mee om te gaan (verdere professionalisering van HR-functie, betere waardering van medewerkers, meer flexibiliteit, etc.)

Grotere acceptatie (cultureel en in regelgeving) van activiteiten op afstand

In de laatste weken hebben mensen geleerd dat thuiswerken goed mogelijk is en dat veel vergaderingen gedaan kunnen worden met tools zoals Microsoft Team of Zoom. Onderwijs op afstand lijkt ook redelijk te werken en zorg op afstand heeft een enorme groei meegemaakt (deels door subsidies van de overheid).

Zorg op afstand zal zich zeker blijven ontwikkelen omdat het grote voordelen heeft voor zowel zorgaanbieders als patiënten / cliënten. Ervaring tot nu toe leert wel dat een overgang veel werk vereist in zaken zoals definiëren van diensten, uitwerken en implementeren van nieuwe werkprocessen en trainen / overtuigen van medewerkers. Het ontwikkelen van diensten op afstand betekent meestal ook investeringen in apparaten, software en contracten met derde partijen.

Beweging richting kortere leverketens

Het eerste wat we in Nederland gemerkt hebben van de Corona-crisis was dat IPhones uitverkocht waren. Inmiddels hebben we ook problemen in de zorg door tekorten aan materiaal en medicijnen die geproduceerd worden in China en India. Een algemeen gevolg van de Corona crisis zal zijn dat bedrijven en organisaties grotere aandacht gaan geven aan waar belangrijk materiaal vandaan komt en een voorkeur geven aan leveranciers die dichtbij zijn. Deze trend zal belangrijker zijn voor sommige delen van de zorgsector (ziekenhuizen)  dan anderen (dagbesteding) maar alle zorgorganisaties moeten een gedetailleerde analyse maken van hun inkopen en de risico’s van de huidige leveranciers. Waar het risico in het post-Corona tijdsperk te groot is moeten nieuwe leveranciers gevonden worden.

Inflatie komt terug

De massale geldbedragen die de overheid steekt in het redden van banen en sectoren zal op een of andere manier terugbetaald moeten worden. Dit kan op twee manieren – hogere belasting of inflatie. De meest waarschijnlijke is een combinatie van beiden. De meeste organisaties in de wereld zijn niet meer gewend met hoe om te gaan met inflatie. Als er weer inflatie is zoals in de jaren 70 en 80 zullen zorgorganisaties leren anders om te gaan met lange termijn plannen, investeringen, cashflow management, budgetten, etc.

---------------------------------

We maken nu interessante tijden door en de toekomst zal spannend blijven.  Dit waren een aantal van mijn eerste gedachten rondom de uitdagingen die de Nederlandse zorgsector zal meemaken. Ik hoor graag jullie ideeën en gedachten. Neem contact wanneer jullie dit willen verder bespreken.